Lublana - wizyta w stolicy Słowenii (Wizz_Air przez Londyn)

Słowenia (Republika Słowenii) to państwo położone w Europie Środkowej, posiadające dostęp do Morza Adriatyckiego. 25 czerwca 1991 roku Słowenia ogłosiła niepodległość, a Lublana stała się jej stolicą. Kraj ten przystąpił do Unii Europejskiej podobnie jak Polska w roku 2004.

Lublana leży 140 km na zachód od Zagrzebia, 250 km na wschód od Wenecji, 350 km na południowy zachód od Wiednia i 400 km na południowy zachód od Budapesztu. Najwyższym punktem miasta jest Janški Hrib (794 m n.p.m.). Posiada międzynarodowy port lotniczy im. Jožeta Pučnika, (LJU), który położony 26 km na północ od centrum Lublany, w miejscowości Brnik. Tutaj przylatuje liniami Wizz Air z lotniska w Lublinie (LUZ) przez Londyn-Luton (LTN). Lotnisko podobnie jak Lublin, jest niewielkie, ale bez zastrzeżeń.


W hali przylotów znajduje się informacja gdzie otrzymamy darmową mapę miasta i interesujące nas przewodniki czy ulotki. Hala odlotów posiada osobne wejście, a naprzznajdują się postój taksówek, przystanki skąd można dojechać do miasta. Na wprost przylotów przystanek (z wiatą) prywatnych przewoźników BUS (transfer to koszt € 9 w jedną stronę), a na wprost odlotów - przystanek regularnej linii autobusowej komunikacji miejskiej (bez wiaty) koszt biletu € 4,10 w jedną stronę. Dużym plusem lotniska jest free WiFi.
Autobus komunikacji miejskiej z lotniska kursuje mniej więcej co godzinę i zatrzymując się na kilku przystankach dociera do dworca kolejowego przy Masarykova Cesta w ok. 50 min. Tutaj również znajdują się przystanki autobusowe skąd odjeżdżają autobusy w wielu kierunkach (także do sąsiednich państw). Powrotny autobus na lotnisko rusza ze stanowiska nr 28. Z dworca kolejowego do hostelu Tresor na dwa noclegi docieram pieszo. Baza hotelowa w Lublanie zwłaszcza ta niskokosztowa w wybranym okresie wydaje się być uboga, ale położenie hostelu i śniadanie lekko łagodzi wydatek z rzędu € 13 za nocleg (bądź co bądź w pokoju, aż 10 osobowym).

Hostel za to ma dobrze rozwiązaną kwestie prywatności, bo piętrowe łóżka oddzielone są od siebie kotarami, które sprawiają, że praktycznie mało widujesz się z sąsiadami.     

Wychodząc z hostelu rano pada drobny niedzielny deszczyk, ale specjalnie mnie to nie przeszkadza, ... no może tylko mój aparat Canon SX130 jakoś specjalnie nie przepada za wodą :-). Na ulicach tłumów nie ma, a kilkadziesiąt metrów po lewej wychodząc z hostelu natrafiam na Placu Prešerena (Prešernov trg).
Plac nazywany jest nazwiskiem wielkiego słoweńskiego poety France Prešerena (1800-1849). Jego poezja symbolizuje tęsknotę za miłością oraz wolnością, to  dlatego jeden z jego wierszy „Toast / Zdravljica” stał się hymnem narodowym Słowenii. Jego pomnik wzniesiono w roku 1905. Sam układ Placu oparty jest na modelu włoskim, zdominowany jest przez fasadę Kościoła Franciszkanów (Frančiškanska cerkev Marijnego Oznanjenja), który zbudowano w XVII w.  Od strony zachodniej do świątyni przylega klasztor Franciszkanów ze wspaniałą biblioteką. Charakterystyczne elementy Placu Prešeren to fasady budynków “Ura” (Hauptmannova hiša)  &  przepiękny secesyjny budynek Urbanceva hiša (Urbanca) z roku 1903 “Dom Towarowy” w stylu Art Nouveau oraz Potrójny Most (Tromostovje). Jego podstawę stanowi stary kamy most z 1842. W 1931 architekt Jože Plečnik do istniejącego mostu dodał, po jego obu stronach, dwie kładki dla pieszych. Powstał w ten sposób potrójny most umożliwiający dostanie się do Starego Miasta.

Postać Prešerna symbolicznie zwrócona jest ku jego wielkiej miłości Julji Primic. Jej postać,

wykonana z terakoty, wygląda z okna na fasadzie po przeciwnej stronie placu, na ulicy Wolfovej.

  

Udając się parę kroków w ulicę Mklošičevą (pomiędzy Kościołem i domem towarowym pod numerem 8 mieści się  Stavba Zadružne gospodarske banke z roku 1921, tj. jeden z najbardziej znanych budynków Lublany. Fasada budynku ozdobiona we wzory nawiązuje do stylizowanego krajobrazu i żeńskiego stroju ludowego Słowenii.

Aby można było powiedzieć, że się było w Lublanie oprócz Placu Prešerna (Prešernov trg) koniecznie trzeba zobaczyć  Potrójny most (Trimostovje) i Smoczy most (Zmajski most), Targ lubljański,  Zamek (Ljubljanjski grad), Katedra św Mikołaja, Stara Lublana i nieco więcej czasu trzeba poświęcić na spacer po parku Tivoli i zakupy na głównej ulicy handlowej Lublany - Slovenska cesta.

Potrójny most (Trimostovje)

Trimostovje to miejsce szczególne: przesiadując w jego pobliżu można posłuchać szumu wody, podziwiać oświetlenie po zmroku czy też delektować się pięknem okolicy. Most łączy Stare Miasto z nowszą częścią Lublany i znajduje się na miejscu, starego, drewnianego mostu, który łączył północno zachodnią Europę z Bałkanami. Most ten ma też drugą funkcjonującą nazwą - Stary Most, któremu ostateczny wygląd nadał w roku 1931 Jože Plečnik. Wykorzystywał on motywy bizantyjskie, inspirował się też sztuką islamską i egipską. Do istniejącego mostu dodał 2 boczne przęsła dla pieszych. Całość ozdobił masywnymi kolumnowymi balustradami co nadało konstrukcji atrakcyjności.  Potrójny Most jest tylko jednym z jego dzieł. Zresztą wiele budynków jego projektu znajduje się także we Wiedniu i Pradze, a w Lublanie pracował nad kościołami, cmentarzem Žale, stadionem, promenadą nad rzeką czy biblioteką uniwersytecką. 

Z Prešerenovego trgu można udać się na Stare Miasto, przechodząc przez Tromostovje (potrójny most), zaś skręcając w lewo z Tromostovja i przechodząc obok rozmaitych straganów dochodzi się do targu w Lublanie.  

Spacerując wzdłuż rzeki, na wysokości targu mija się nowo powstały Mesarski most z rzeźbami Jakova Brdara i dochodzi się do znanego secesyjnego Smoczego mostu – Zmajski most. Była to pierwsza stalowo - betonowa konstrukcja w mieście (i jedna z pierwszych w Europie), powstała w roku 1901.  Znajdująca się przy rynku miejskim konstrukcja powstała w miejscu drewnianego Mostu Rzeźnickiego. Na moście znajdują się cztery niezwykłe postacie smoków. Most jest z jednym z najbardziej charakterystycznych obiektów miasta, a miedziany smok zdobiący most z czasem stał się jego symbolem.

Kościół / Cerkiew Św. Jakuba został zbudowany pomiędzy rokiem 1613 a 1616 dla Jezuitów

 

Pomnik w sąsiedztwie Cerkwo Św. Jakuba 

 Kościół świętego Floriana z roku 1672 

Pierwszy budynek Ratusza (Rotovž) powstał w roku 1484, a był przebudowany w 1718. W budynku zachowały czy gotycka sala, w której mieszkańcy Lublany oglądali w XVI i XVII wieku przedstawienia teatralne w wykonaniu aktorów objazdowych teatrów. Aktualnie budynek jest siedzibą Rady Miasta Lublany. Przed nim usytuowano jeden z najbardziej reprezentacyjnych pomników Lublany. W formie alegorycznej przedstawione są na nim trzy rzeki: Sawa, Krka oraz Ljublianica. Fontanna, rzeźba powstała w 1751 roku i została wykonana przez Francesco Robba, najważniejszego rzeźbiarza Lubliany XVIII stulecia.  Fontanna Robba z kraińskiej rzeki to jeden z najpiękniejszych barokowych zabytków Lublany.  Sam ratusz z uwagi na trwającą wystawę mimo niedzieli był czynny i w niewielkiej części (ale jednak) dostępny dla zwiedzających. 

  

Kilka fotek z wnętrza budynku.   

Nieopodal Ratusza znajduje się Katedra św Mikołaja (Stolnica svetega Nikolaja), To budynek sakralny w Lublanie z dwiema bliźniaczymi zielonymi wieżami i kopułą, który pochodzi z początku XVIII w. (jednak sam kościół na tym miejscu stał kilka stuleci wcześniej bo już w XII stuleciu). Niecodzienne odlane z brązu drzwi Katedry rzymskokatolickiej zwracają uwagę przechodniów, a były wstawione całkiem niedawno bo w roku 1996  na słoweńskiej ziemi, a południowe zdobi relief ukazujący sześciu biskupów tworzących historię Diecezji Lublańskiej. Katedra ozdobiona jest freskami Matevža Langusa. We wnętrzu wyróżniają się różowe marmury, biały stiuk oraz liczne złocenia. Obecna to świątynia barokowa, jak większość zabytków miasta, choć pierwotnie oryginalny kościół był zbudowany w stylu romańskim, a w późniejszym okresie wielokrotnie przebudowany. Pozostałościami starego kościoła są znajdujący się na zewnątrz kościoła gotycki kamień z wyrzeźbioną głową Chrystusa (po prawej stronie głównego wejścia) oraz posag Piety znajdujący się przy południowej stronie katedry. Współczesny słoweński rzeźbiarz Mirsad Begić, na cześć Jana Pawła II, który przybył do Lublany w roku 1996, wyrył na drzwiach bocznych katedry historię diecezji w Lublanie. Główne drzwi wykonane z brązu, a stworzone w tym samym roku co wizyta Papieża, przez współczesnego rzeźbiarza Tone Demšara, ukazują 1250 lat chrześcijaństwa. Drzwi były pobłogosławione przez samego Ojca Świętego.   

 

W Lublanie oprócz wielu ciekawych często zabytkowych obiektów, da się zauważyć oryginalnie urządzone knajpki, kafejki przyciągające i zapraszające turystów do swoich wnętrz, wyróżniające się na tle swojego otoczenia.  Na Starym trgu pomiędzy budynkami o nr 11 i 15 umiejscowiony jest piękny gmach, tzw. dom Schweigera, z figurą Atlasa pod górnym balkonem. Postać trzyma palec przyłożony do ust, jakby prosiła przechodniów o ciszę. Rokokowy budynek nie był jednak miejscem sakralnym. Jak podają liczne źródła w tej części świata nr 13 był tradycyjnie zarezerwowany dla domów publicznych. Zatem właściciel musiał wysłuchiwać nie jedną awanturę, czy też usłyszeć nie jedno przezwisko pod swoim adresem. Stąd pewnie pomysł na taką postać umiejscowioną na budynku.

 Cerkiew Św. Piotra

Stare Miasto to Rynek Miejski, Stary Rynek, Górny Rynek (Mestni trg, Stari trg, Gornji trg) Dwa pierwsze rynki nachodzą naynki składają się na otaczające wzgórze Zamkowe i Stare Miasto.

Dominującym elementem Rynku Miejskiego jest Katedra, a Górnego Rynku Kościół Św. Floriana z roku 1672. Z Górnego Rynku do zamku prowadzi zaprojektowany przez architekta Jože Plečnik ciąg pieszy. Choć na Wzgórze Zamkowe można wybrać się kolejką linową, która znajduje się na Krekov trgu (w pobliżu targu) warto przespacerować się. Tu wszędzie jest blisko :-)

W poblizu Wzgórza Zamkowego znajduje się, powstały w roku 1974 pomnik słoweńskiego powstania chłopskiego, a jego autorem jest Stojan Batič. Powstanie chłopskie w Słowenii miało miejsce w roku 1515 na ziemiach ówczesnej Krainy, Styrii i Karyntii. Z uwagi na swój zasięg i czas trwania (5 m-cy) oraz liczbę uczestników (ok. 80 tyś.) uznawane jest za największe powstanie chłopskie w regionie. Jednakże w sierpniu 1515 r. z pomocą armii cesarskiej powstanie ostatecznie zdławiono. Przywódców rebelii stracono, m.in. w Grazu gdzie dokonano egzekucji 161 powstańców. Celem pokrycia wyrządzonych szkód, na chłopów nałożono kolejne podatki i przymusową pracę.

 


Na zamku znajdują się tutaj dwa pomieszczenia, w których odbywają się śluby, oraz otwarte dla turystów: wieża, kaplica i kawiarnia. Pozostała część budynku jest okazjonalnie wykorzystywana na przedstawienia, wystawy i inne wydarzenia.  Wzgórze otoczone jest z trzech stron rzeką, z czwartej przekopano kanał. Zamek w tym miejscu istniał już w średniowieczu, jednak dzisiejsza budowla pochodzi z XVI w., ale od tego czasu jak wiele innych budowi była wielokrotnie przebudowywana.

Majestatyczna twierdza na szczycie Wzgórza Zamkowego widoczna jest z każdego punktu miasta, podobnie jak w Warszawie Pałac Kultury.  Najciekawszym zachowanyagmentem starej twierdzy jest kaplica św. Jerzego z 1498 r. z tarczami herbowymi książąt. Ze wzgórza zamkowego rozciąga się piękna panorama miasta, w pogodne dni widać także Alpy. Zamek pełni teraz funkcję jednego z centrów kulturalnych miasta, gdzie mają swe siedziby galerie, odbywają się przedstawienia teatralne. Zamek można zwiedzać w lecie od 9 do 22 odpłatnie.

Serbska Prawosławna Cerkiew (The Sebrian Ortdoox Church of St. Cyril And Methodius)

Kolejnym razem opuszczjąc Hostel na ul. Čopova wychodzę na Cankarjeva cesta do końca i dalej na deptak zaprojektowany przez plecznika (Jakopičevo sprehajališče). Jego zakończeniem jest zamek (Tivolski grad). Zamek znajduje się praktycznie w samym sercu Parku Tivoli. Został zbudowany na początku 17-tego stulecia przez Jezuitów, ale jego początki sięgają XIII wieku. Po rozwiązaniu zakonu Jezuitów obiekt stał się letnią rezydencją Biskupa Ljubljany. W połowie XIX wieku budynek przeszedł na własność austriackiego Marszałka Polnego Radetzkyego, który nadał mu dzisiejszy wygląd. Poddany ostatnio renowacji prezentuje się niezwykle okazale, a obecnie jest siedzibą Międzynarodowego Centrum Sztuk Grafiki , organizatora Międzynarodowego Biennale Sztuk Grafiki (MGLC - Mednarodni grafični likovni center). Tuż obok biegnie niewielka uliczka Pod Trančo, prowadząca na Čevljarski most (most Szewski). Podobnie jak wszystkie średniowieczne mosty w tej części Europy, był on niegdyś miejscem handlu i bramą wejściową do miasta. Jak można przeczytać w przewodnikach na takich mostach mieszkali i pracowali rzemieślnicy (w tym konkretnie 16 szewców), którzy łatwo znajdowali klientów wśród przechodniów. Zamieszkiwanie poza miastem miało dobre strony, bo zwyczajnie unikało się w ten sposób płacenia podatków, był to więc rodzaj wolnocłowej strefy. A więc wolna strefa funkcjonaowała również w średniowieczu, nie jest zatem wyłacznie oznaką czasów dzisiejszych. Na deptaku prowadzącym do zamku  po obu stronach wyeksponowano wystawę fotografii. Przepiękne fotografie przedstawiające faune i flore, zwierzęta i ludzi.
Szkoda, że niektóre prace stały się objektem dewastacji. Szczerze to nie wiem komu taka wystawa może przeszkadzać.

Kilka przykładowych prac z wystawy w plenerze

Przemierzając ścieżki Parku Tivoli możemy zobaczyć położony na wzgórzu kościół.

  Wychodząc z parku natknąłem się na "ulicę ambasad" w tym najbardziej przyozdobioną amerykańską.

 

Po dwudniowym pobycie w stolicy Słowenii udaje się do kolejnej stolicy. Tym razem Zagrzebia (Chorwacja). Korzystam ze Słoweńskich kolei (Slovenske železnice). Relacja z wyjazdu: (link). 

Podobnie jak pobyt w Lublanie, wizyta w Zagrzebiu przebiegła bardzo owocnie i pomyślnie. Czas powracać bo samolot nie będzie czekał. Z przystanku (stanowisko 28) przy dworcu kolejowym w Lublanie wyruszam autobusem miejskim na lotnisko. Ponownie nam lot do Londynu, a kolejny, 4-ty i ostatni lot w tej wyprawie z Wizz Air lot do Warszawy.

Zobaczyłem sporo miejsc i wyrobiłem sobie własne zdanie na temat tej części Europy. Zachęcony tym co zobaczyłem z przyjemnością zahaczę niebawem o inne zakątki Bałkanów. Jak to zwykle bywa jedna podróż nakręca drugą, albo w miarę jedzenia apetyt rośnie. I już w mojej głowie zarysowuje się kolejna wyprawa :-). 

uwagi ogólne z Lublany: 

- bilety na pociąg w dwie strony są tańsze niż kupowane na osobne odcinki (w weekend też są zniżki),

- bilety na autobus podobnie: w dwie strony taniej,

- w supermarkecie Spar (boczna uliczka od placu Preserna) czyli centrum są bardzo dobre ceny,

- w mieście są organizowane tzw. piesze wycieczki z przewodnikiem za darmo (obowiązuje dowolny napiwek)

przydatne linki:  

Komunikacja autobusowa: http://www.akz.hr/ (link)
Komunikacja kolejowa: http://www.slo-zeleznice.si/ (link)
http://www.ljubljana.info/ (link)
Ljubljana Tourist Card - http://www.ap-ljubljana.si/eng/index1.php (link)
Postojnska Jaskinia: http://www.postojnska-jama.eu/si/o-jami/ (link)

http://www.visitslovenia.pl/ciekawe_miejsca/8,46-2,0,0,Ljubljana+Lublana-Miejsca+w+Lubljanie (link)
http://www.natemat.com.pl/podroze/kraje/slowenia/lublana.html (link)
http://www.akz.hr/vr/voznired.aspx  (http://www.akz.hr/default.aspx)
http://www.ap-ljubljana.si/eng/#  (link)
http://www.visitljubljana.com/ (link)
http://www.ljubljana.si/


Orientacyjne koszty:
--------------------------
Wizz Air Lublin (LUZ) - Londyn Luton (LTN) 97,20 PLN
Wiz Air  Londyn Luton (LTN) - Lublana (LJU) £10,39 (55,21 PLN)
Lublana dojazd z / na lotnisko - 2x €4,10 (34,28 PLN)
Hostel Tresor - 2 noce x €13  (108,68 PLN)
Wizz Air  Lublana (LJU) - Londyn Luton (LTN) £9,39 (40,09 PLN)
Wizz Air  Londyn Luton (LTN) - Warszawa-Chopin (WAW)  £10,39 (55,21 PLN)



Więcej zdjęć z:  Lublana oraz w jednej podróży: Zagrzeb
oraz 
relacja z pobytu w Zagrzebiu: Slovenske železnice - czyli koleją: Lublana - Zagrzeb - Lublana (link)